رمز عرفانی شانه در شعر فارسی
Authors
Abstract:
چکیده عنصر رمز در ادب فارسی مخصوصا در ادبیات منظوم عرفانی کاربرد فراوان دارد. در واقع رمز، حامل پیامی انتزاعی و روحانی است که در بستر کلمات رایج پنهان است. رمز، اندیشۀ مجرّد عرفانی را عینیّت میبخشد و دریافتهای شهودی عارف را از دنیای اسرارآمیز عشق، در دایرۀ الفاظ معمول میگنجاند. بنابراین نیاز به تأویل و تفسیر دارد. در حوزۀ عرفان، معشوق حقیقی همواره با ویژگیهای معشوق مجازی همچون زلف و خط و خال به تصویر کشیده شده است. در این زنجیرۀ معنایی، شانه هم یار ناگسستنی زلف محسوب میشود و دارای معنای رمزی است. شانه از یکسو رمز خود عاشق و دل اوست. یعنی رمز عاشقی که سالکِ زلف خم در خم یار است و در این راه تمام بلاها را به جان میخرد تا مشکلات طریقت را هموار سازد و به سرمنزل مقصود راه یابد و از سوی دیگر رمز هدایت و رحمت الهی است. یعنی معشوق است که شانه را وسیلۀ هدایت دلهای عاشقان قرار میدهد و با شانه کشیدن بر زلف به دلبری و جلوهگری خویش میافزاید و گره از کار دلهای عاشق گرفتار در پیچ و خم زلفش بر میگشاید. با رمزگشانی از شانه در شعر فارسی و کارکرد دوگانۀ آن در معنای رمزی و نسبتش با زلف هستی میتوان پارهای از مبهمات ادبی و عرفانی را گرهگشایی کرد.
similar resources
رمز و رمزگرایی با تکیه بر ادبیات منظوم عرفانی
تلاش برای بیان تعریفی مستقل از رمز و تبیین آن به عنوان تصویری خیالی جدای از دیگر صور خیال، برای هر پژوهشگر آثار ادبی و عرفانی بایسته و شایسته است. از سوی دیگر، طرح این موضوع نیز برجسته و با اهمیت است که رمز در عین رابطة بسیار فشرده با کنایه، استعارة مصرّحه، تمثیل رمزی، اضافة سمبلیک، کهنالگو، تشبیه تمثیل و نوع ادبی فابل، تصویری جدای از اینهاست. لزوم توجّه شعرا و نویسندگان به رمز، تاریخچه و انواع ...
full textتبیین وجهی مغفول در پیدایش شعر عرفانی فارسی با تکیه بر رویکرد ساختگرایی تکوینی لوسین گلدمن
راهیابی مفاهیم زهدآمیز و عرفانی به جهان شعر فارسی در آفرینش ادبی ابوالمجد مجدود بن آدم سنایی غزنوی صورت پذیرفت و به این ترتیب قالب شعر فارسی، محملی برای بیان جهاننگری عرفانی شد. به این دلیل، صاحبنظرانِ عرصهی ادبیات ایران، سنایی را شاعری دورانساز دانسته و تاریخ شعر فارسی را به دو دورهی پیش و پس از وی تقسیم نمودهاند. اما پژوهش حاضر با گذر از این نظر و با نگرشی جامعهشناختی به ادبیات و اتخ...
full textسیمای نماز در شعر عرفانی فارسی (قرن پنجم تا هشتم)
این رساله در دو فصل تنظیم شده است. فصل اول درخصوص معرفی جایگاه رفیع عبادت و نماز در اسلام، معنای نماز، بیان کلیاتی از اصول عرفان و نگاهی به اندیشه های عرفانی دوازده تن از شاعران بزرگ قرن پنجم تا هشتم است و فصل دوم به بررسی عناوینی همچون اسرار وجوب نماز، جایگاه نماز در ارکان شریعت، مقدمات، آداب، حکمت، آثار و فضائل، اسرار، شروط قبولی، اسباب دست یابی به حقیقت نماز، آفات نماز و بیان همراهان نماز و ...
شعر عرفانی و صوفیانه در دوره مشروطیت
شعرِ عرفانی و صوفیانه در دورهی مشروطیّت احمد رضی* هادی قلیزاده** دانشگاه گیلان چکیده در دورهی مشروطیت به دلیل رواج تجددگرایی و فراگیری تفکرات اجتماعی ِمتأثّر از غرب، تصوف و به پیروی از آن، شعر عارفانه به گوشهای خلوت از جامعه پناه برد؛ اما به رغم به حاشیه رانده شدن عرفان و تصوف، در آثارِ سرایندگانِ این دوره، شعرهای عارفانهی بسیاری وجود دارد. این مقاله بر آن است تا وضعیت شعرِ عرفانی را در...
full textرمز در شعر نازک الملائکه
انچه از این تحقیق برمی اید این است که رمز یکی از مهمترین مکتبهای ادبی است که توانسته تاثیر بسیاری را بر شاعران عرب بگذارد به نحوی که شاعران دوره معاصر از ان به عنوان ابزاری برای بیان انچه که نمی توانستند به صورت مستقیم و روشن ابراز کنند استفاده نمودند.چنانچه نازک نیز از ان بهره برد و برای سیر اموزش مطالب مهمی عرصه داشت.
My Resources
Journal title
volume 0 issue 25
pages 151- 175
publication date 2022-02
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
No Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023